भावनिक बुद्धिमत्ता (EQ) ही स्वतःची आणि इतरांची भावना ओळखण्याची, मूल्यांकन करण्याची आणि नियंत्रित करण्याची क्षमता आहे.
उच्च EQ असलेले लोक हे चांगल्या प्रकारे करू शकतात:
- भावना व्यवस्थापण;
- भावनांचे निरीक्षण करणे;
- विचार आणि वर्तन मार्गदर्शन करण्यासाठी भावनिक माहितीचा वापर करणे;
- सकारात्मक विचारसरणीसाठी त्यांचा वापर करा;
- त्यांच्या स्वतःच्या भावना ओळखणे, मूल्यांकन करणे, नियंत्रण करणे आणि व्यक्त करणे;
- भावनिक अर्थ समजून घेणे.
उच्च EQ असलेले लोक सामान्यत: कार्यसंघ आणि सेवेत उत्कृष्ट कामगिरी साध्य करतात आणि अधिक पुढाकार घेतात.
लहानपणापासूनच दुसर्यांबद्दल विचार करणे आणि सहकार्याच्या सामान्य तत्त्वांमुळे मुलांमध्ये भावनात्मक जागरूकता वाढू शकते.
एखादी व्यक्ती इतरांशी कशी संबंध ठेवते आणि आत्म-नियंत्रण कसे ठेवते यावर EQ अंशतः निश्चित केले जाते. प्रभावी कोचिंगद्वारे लहान तसेच प्रौढ, हे आपल्यातील EQ वाढवू शकतात..
भावनिक बुद्धिमत्ता शिकविण्याच्या काही धोरणांमध्ये सकारात्मक वर्तनांचे मॉडेलिंग करणे, इतरांना कसे वाटते याबद्दल विचार करण्यास प्रोत्साहित करणे आणि इतरांबद्दल अधिक सहानुभूती दाखवण्याचे मार्ग शोधणे, हे समाविष्ट आहे.
बर्याच लोकांना असे वाटते की EQ फक्त इतर लोकांशी परस्पर कनेक्ट करण्यातच चांगले आहे, जे असूही शकते, परंतु ते आपल्या आत्म-आकलनापासून आणि आत्म-जागरूकता पातळीपासून सुरू होते. जेव्हा आपल्याला त्याबद्दल माहिती व आपला त्या दिशेने सराव असेल, तेव्हाच हा बदल होईल.